Heb je recht op een bankrekening?
Maandag deed Rechtbank Amsterdam uitspraak in een zaak tussen ING en Stichting Viruswaarheid. Daarin kwam een vraag aan de orde die de laatste tijd geregeld wordt gesteld: heb je recht op een bankrekening?
Een bankrekening is haast onmisbaar. Maar de rekeninghouder moet zich wel aan regels houden: witwasregels, bankvoorwaarden, et cetera. De bank moet toezicht houden op de naleving en ook klantonderzoek doen onder de Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme). De bank mag in het uiterste geval een bankrelatie opzeggen, maar moet behoedzaam met dat recht omgaan. De rechter weegt in dit soort zaken de belangen van enerzijds de rekeninghouder en anderzijds de bank tegen elkaar af.
Uit het vonnis blijkt dat de oprichter van Viruswaarheid privé bij ING bankierde en ook een (nog ongebruikte) zakelijke bankrekening had voor zijn Stichting DancaMundo. Hij had een nieuwe bankrekening aangevraagd voor Viruswaarheid, maar de bankrekening van DancaMundo al opengesteld voor donaties aan Viruswaarheid. Een deel van die donaties werd gebruikt om aan de oprichter te lenen, om onroerend goed in Spanje te financieren. Die betaling had niets met de doelstellingen van DancaMundo (dans) of Viruswaarheid (procedures voeren) te maken.
Er liepen volgens ING betaalstromen door elkaar; benadeling van donateurs en integriteitsrisico’s lagen op de loer. ING plaatste hier vraagtekens bij en vroeg lange tijd tevergeefs om documentatie ter onderbouwing van de lening en de betalingen. Pas na tien maanden kwam een leningsovereenkomst boven water. Ondertussen was de oorspronkelijke Stichting Viruswaarheid alweer opgedoekt en was DancaMundo gefuseerd of in elk geval door naam- en statutenwijziging omgevormd tot Viruswaarheid. Eén en ander was voor ING reden geweest om de bankrelatie te beëindigen. In kort geding slaagde Viruswaarheid er nog tot tweemaal toe in om de aangekondigde opschorting van de dienstverlening uit te stellen totdat deze rechtbank vonnis zou wijzen.
De rechtbank is van oordeel dat ING onder de gegeven omstandigheden gerechtvaardigd twijfels mocht hebben. Het verplichte klantonderzoek voor de oorspronkelijke Stichting Viruswaarheid is doorkruist en de naam- en statutenwijziging van DancaMundo naar Viruswaarheid heeft ING voor een voldongen feit gesteld. Daarmee had ING ineens met een nieuwe klant te maken met een ander risicoprofiel, zonder dat zij die klant had geaccepteerd. Het feit dat Viruswaarheid in een persconferentie ook nog had gesproken over “acties […] bij de ING-kantoren” en had aangeraden “je geld cash op te nemen” bevestigen volgens de rechtbank dat de relatie tussen partijen ernstig is verstoord. Volgens de rechtbank kan onder deze omstandigheden niet van ING worden gevergd een betaalrekening aan te bieden.
Voor Viruswaarheid in dit geval dus géén ‘recht op een rekening’.
Lees de volledige uitspraak hier
